De geschiedenis van koffie
Koffie, wie drinkt het nu niet. Koffie is wereldwijd een van de meest populaire drankjes. In Nederland is koffie volgens verschillende onderzoeken, naast thee, de meest populaire drank. Het ontstaan van koffie danken we aan de Arabieren. Maar ook de VOC heeft een belangrijke rol gespeeld, namelijk de handel in en de verspreiding van koffie over de hele wereld.
De ontstaanslegende van koffie
De legende over het ontstaan van koffie gaat terug naar rond het jaar 300. De geitenhouder Kaldi is de ontdekker van het heerlijke drankje kofie. Met zijn geiten trok hij door het huidige Ethiopië. Hij merkte dat zijn geiten steeds drukker en gekker werden als de dieren van een bepaalde bessensoort aten. Toen hij het zelf ging proberen voelde hij zich alsof hij de hele wereld aankon. De ontdekking van koffie.
Of de legende echt waarheid is weet niemand, maar vrijwel zeker is wel dat de Arabieren er vroeg bij waren. Zij maakten als eerste het koffiemengsel. In het begin nog werden de koffiebonen overgoten met olie of dierlijk bet en later pas met water. De Arabieren maakten een brouwsel, genaamd Qahwa wat ‘het opwindende’ betekent, in het midden van de vijftiende eeuw.
Koffiehuizen in Mekka
Koffie werd door de eeuwen heen een belangrijk onderdeel van de samenleving in het Midden-Oosten. Koffiehuizen ontstonden vanaf eind vijftiende eeuw in Mekka, destijds iets helemaal nieuws voor Europese ontdekkingsreizigers. Via de Arabische havenstad Mokka werden de koffiebonen naar Mekka verscheept. Mokka was tussen de vijftiende en zeventiende eeuw een belangrijke handelspost voor de koffiebonen.
Mekka kwam begin zestiende eeuw in Turkse handen. De Turken brachten de koffie van Mekka naar Alexandrië, de toegangspoort voor het drankje via Venetië naar Europa. De Turken probeerden de koffiehandel zo goed mogelijk te beschermen en behielden daarom het alleenrecht op de handel en productie van het drankje.
Koffie en de VOC
De VOC kreeg aan het begin van de zeventiende eeuw lucht van de koffiehandel. Toen rond 1660 de vraag naar koffie flink steef begin de Nederlandse Handelsmaatschappij in koffie te handelen met de handelspost Mokka. De handel in koffie was echter zeer prijzig, dus de Nederlanders bedachten iets ander. De VOC verscheepte enkele koffiebonen naar Java, een uitstekende locatie voor de koffieplant. Zo kreeg de VOC controle over de eigen productie en handel en daardoor groeide Amsterdam al snel uit tot een belangrijke speler in de koffiehandel.
In eerste instantie was koffie dermate prijzig dat het alleen voor de rijken was weggelegd. Vanaf de achttiende eeuw groeide het aantal koffiehuizen in een snel tempo, daalden de prijzen en steeg ook de consumptie van koffie flink. Koffie was niet langer alleen voor de rijken weggelegd, maar ook voor de armere bevolking bereikbaar. Vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw verving koffie in Nederland bier als populairste drank van het land.
Bron: ISGeschiedenis.nl
