Levert een keurmerk meer welvaart op voor boeren?


Koffie keurmerken zijn er om boeren te ondersteunen met kennisoverdracht en/of eerlijke prijzen. Met als achterliggende gedachte om de welvaart van boeren te laten stijgen en goede kwaliteit van de koffiebonen te borgen, voor nu en in de toekomst.


Maar stijgt de welvaart op lange termijn wel echt door een keurmerk zoals UTZ of Fairtrade? Het Centrum voor Internationale Ontwikkelingsvraagstukken (CIDIN – Centre for International Development Issues) deed er onderzoek naar.


Kwetsbaarheid

In de conclusie van het onderzoek komt naar voren dat de keurmerken boeren op de langere termijn nauwelijks extra welvaart oplevert.
Doordat bijvoorbeeld Fairtrade arme boeren een minimumprijs voor de koffie garandeert, wordt er met dit geld door de boeren vaak alleen nog maar geïnvesteerd in een uitbreiding van de koffieproductie. En doordat er niet geïnvesteerd wordt in andere takken van sport zoals vee of andere gewassen maakt dit de boeren op langere termijn kwetsbaarder. Het onderzoek van het CIDIN is gedaan onder ruim 1750 boeren in Kenia, Oeganda en Ethiopië in de periode 2008-2013, dus is zeker representatief te noemen.


Startersvoordeel

Het keurmerk UTZ richt zich vooral op kennisoverdracht aan boeren. Kennis waarmee de boeren de kwaliteit en opbrengsten van hun koffie kunnen vergroten. In het begin geeft dit ze absoluut een voordeel, maar na een tijdje profiteren boeren zonder keurmerk ook. Die gaan namelijk ook doen wat hun buurman doet.


Volgens het CIDIN is het beter als keurmerken de krachten gaan bundelen, een combinatie van kennis en een minimumprijs. Op dit moment gaat volgens CIDIN ongeveer 6 tot 8 procent van de prijs van een pak koffie met keurmerk naar de koffieboer. Beter zou nog zijn als dit percentage in de toekomst nog verhoogd kan worden tot 9 a 10 procent.


In een officiële reactie geven beide keurmerken, UTZ en Fairtrade, aan zich niet te herkennen in dit kritische onderzoek.
Ze zijn blij met het compliment dat boeren op korte termijn profiteren. Maar herkennen zich niet in de focus die boeren op enkel koffie zouden hebben. Daarnaast wordt er door de keurmerken ook geld geïnvesteerd aan coöperaties dat geïnvesteerd worden in scholing en zorg. Iets waar iedereen ook van meeprofiteert.


Bron: Levensmiddelenkrant.nl