Koffiesector wordt met uitsterven door lage opbrengsten bedreigd
Koffieboeren hebben het moeilijk door de lage opbrengsten uit de verkoop van koffiebonen. De situatie is dermate ernstig dat sommige koffieboeren zelfs vrezen dat de sector met uitsterven wordt bedreigd. En dat terwijl het dinsdag 1 oktober Internationale Koffiedag was, de dag waarop alles wat met koffie te maken heeft centraal staat, van de koffieboer op de koffieplantage tot de barista, die het heerlijke zwarte goud schenkt aan gasten. Maar voor de koffieboeren was het dus zeker geen feest …
De Colombiaanse president Iván Duque riep recent nog de multinationals op om de ‘verschrikkelijk grote financiële kloof’ met koffieboeren te gaan dichten. Dit als reactie op protesten afgelopen weken in de Colombiaanse hoofdstad Bogota van tientallen koffieboeren.
De koffieboeren protesteerden, voor het lokale filiaal van Starbucks, tegen de grote multinationals die koffiebonen voor een habbekrats inkopen. En, vooralsnog, weigeren om meer voor koffiebonen te betalen. Wereldwijd verkopen koffieboeren hun koffiebonen nu voor een marktprijs van 1 dollar per pound, ongeveer 450 gram. Vijf jaar geleden lag de marktprijs nog op 2,40 dollar per pound. De afgelopen 15 jaar lag de marktprijs voor koffiebonen niet zo laag en onderhandelen met de grote multinationals is voor veel koffieboeren niet moeilijk, niet mogelijk.
Stichting Max Havelaar
Stichting Max Havelaar, die staat voor een eerlijke handel, geeft aan dat koffieboeren minimaal 1,40 dollar per pound nodig hebben om uberhaupt de productiekosten terug te verdienen. Dit bedrag wordt internationaal als norm gehanteerd voor de bodemprijs voor koffiebonen. Koffiebonen worden vooral verbouwd in Vietnam, in de Zuid-Amerikaanse landen Brazilië en Colombia en in delen van Afrika, zoals Kenia en Ethiopië.
Onderhandelen is voor veel koffieboeren een onmogelijke opgave, volgens Tara Scally van Max Havelaar. Koffieboeren zijn niet altijd goed geïnformeerd welke bedragen ze kunnen vragen en daarnaast maken multinationals vaak gebruik van een zwakke onderhandelingspositie van koffieboeren. Tussenhandelaren van grote koffiebedrijven kloppen aan bij koffieboeren als deze kwetsbaar zijn en dringend geld nodig hebben, bijvoorbeeld voor een nieuwe machine of voor onderwijs voor de kinderen. Maar als koffiebonen voor weinig geld verkocht worden, is de hele koffiesector daar de dupe van.
Koffie wordt daarnaast veelal verhandeld in dollars, terwijl koffieproducerende landen een andere valuta kennen. In Brazilië bijvoorbeeld, waar de Braziliaanse real de afgelopen jaren flink in waarde is gedaald. En Brazilië is goed voor ongeveer 30 procent van de totale wereldwijde koffieproductie. De lage waarde van de real betekent automatisch een lage koffieprijs, voelbaar voor de hele koffiesector.
Rouwbanden
De Colombiaanse koffieboeren zijn de lage prijzen meer dan zat. Met spandoeken en T-shirts werden protestteksten geroepen als ‘Multinationals hongeren ons uit’. Met rouwbanden om de armen werd bij het protest in Bogota hun vrees gesymboliseerd dat de hele koffiesector ten dode is opgeschreven. Volgens Max Havelaar geen gekke gedachte. Koffieboeren kampen met meerdere problemen, waarbij klimaatverandering misschien wel het grootste probleem is. Koffieboeren moeten het steeds vaker doen met compleet mislukte oogsten. In Afrika staat door de opwarming en onvoorspelbare regen de kwaliteit van koffiebonen al langer onder druk. En in Azië kampen koffieboeren op koffieplantages steeds meer met koffieroest, een schimmel in planten veroorzaakt door het wisselende klimaat.
Daarnaast is er een problematisch tekort aan koffieboeren. De gemiddelde leeftijd van de koffieboer is inmiddels 60 jaar en in de grootste koffieproducerende landen ligt de gemiddelde levensverwachting laag, wat 60 jaar al extra ud maakt. Vanuit jongeren is er geen interesse in een sector die geld kost in plaats van geld oplevert. Maar zo gaat de kennis en de onderhoud van koffieplantages wel verloren. Maar de prijzen die consumenten in restaurants, supermarkten en in koffietentjes betalen daalt daarentegen niet.
Bron: Trouw.nl
